Nederland moet klimaatinvesteringen versnellen en opschalen. De benodigde investeringen door private partijen, zoals bedrijven en huishoudens, komen onvoldoende op gang. Zo kunnen investeerders en financiers elkaar niet goed vinden. Ook wachten partijen teveel op elkaar. Om dit te doorbreken is een steviger regierol nodig van de overheid. Dat blijkt uit onderzoek van DNB naar de financiering van de energietransitie.

Kosten lopen op als het langer duurt

Het gaat niet snel genoeg met de verduurzaming van onze economie. Noodzakelijke investeringen in de energievoorziening en in verduurzaming van industrie, transport, landbouw en gebouwde omgeving komen onvoldoende op gang, waardoor Nederland steeds meer achterloopt op de gestelde doelen. Dat is zorgelijk want hoe langer de transitie wordt uitgesteld, des te duurder het wordt voor onze samenleving. De kans op een schoksgewijze overgang wordt dan groter, en hierdoor ontstaat onnodig meer schade aan de economie en de financiële sector.

Regierol overheid is hard nodig

Met name klimaatinvesteringen door private partijen, zoals bedrijven en huishoudens moeten beter op gang komen. Doordat er veel onzekerheid bestaat over toekomstig klimaatbeleid, zijn zij minder snel geneigd te investeren. De financiële risico’s zijn nog te hoog, en dus wachten partijen op elkaar. Ook worden de kosten voor vervuiling nu niet evenwichtig gedragen. Grote vervuilers betalen vaak nauwelijks voor de milieuschade die zij aanrichten en krijgen weinig financiële prikkels om te verduurzamen. Terwijl huishoudens hier relatief veel voor betalen. Bovendien profiteren vervuilende bedrijven van subsidies en lagere energiebelastingen.

Onzekerheid wegnemen

Overheden en standaardzetters kunnen dit veranderen. Zij kunnen de onzekerheid in de markt over het toekomstige klimaatbeleid wegnemen. Hiervoor is een combinatie van maatregelen nodig. In elk geval het voldoende beprijzen van CO2-uitstoot, het ondersteunen van kansrijke duurzame innovaties, en het reguleren van klimaatstandaarden en –data.

Waarom kijkt DNB hiernaar

DNB bewaakt de financiële stabiliteit en soliditeit van financiële instellingen. En klimaatrisico’s bedreigen beide. De benodigde verduurzaming is één van de grootste uitdagingen voor onze economie en samenleving.

Deze ingrijpende transitie krijgt onder meer vanwege de grote gezondheidscrisis, niet de aandacht die nodig is. Dit is begrijpelijk, maar tegelijk kunnen wij ons dit niet veroorloven. Een nieuw kabinet moet hier zo snel mogelijk mee aan de slag, en de overheid moet een stevige regierol pakken om te voorkomen dat de uitdaging nog groter wordt dan die al is. Er liggen ook kansen, want de investeringen die nodig zijn voor economisch herstel uit de coronacrisis, kunnen de energietransitie sneller in gang zetten.

Doel: inzicht bieden

DNB heeft onderzocht hoe het komt dat de financiering en de benodigde klimaatinvesteringen niet goed op elkaar aansluiten. Onze analyse en aanbevelingen staan in het vandaag verschenen rapport: Financiering van transitie. Met dit rapport willen we de overheid, beleidsmakers, financiële instellingen, onszelf als toezichthouder en centrale bank, en andere betrokkenen inzicht bieden om ieder vanuit de eigen rol zijn verantwoordelijkheid te kunnen pakken in de energietransitie.

Bron: DNB