“Coming together with those furthest behind to build an inclusive world of universal respect for human rights and dignity”. Dit is het doel dat de Verenigde Naties dit jaar heeft vastgesteld in het kader van Wereld Armoededag; de dag waarop de uitroeiing van armoede centraal staat. Een dag die sinds 1992 is ingesteld en helaas nog steeds actueel is.

Niet alleen over de grenzen van ons land, maar ook in Nederland spelen armoede en schulden voor velen een grote rol in het leven. Panteia doet regelmatig onderzoek naar armoede, schulden, incasso en financiële zelfredzaamheid. Zo krijgen we inzicht in de manier waarop problemen rondom armoede en schulden ontstaan, hoe dit voorkomen kan worden en hoe in mensen in armoede geholpen kunnen worden.

Uit het onderzoek ‘Huishoudens in de rode cijfers’ dat Panteia in 2015 heeft uitgevoerd blijkt dat bijna één op de vijf huishoudens in Nederland te maken heeft met risicovolle of problematische schulden. Vaak wordt gesteld dat werk een belangrijke route is om uit de schulden te komen. In een lopend project voor Instituut Gak doet Panteia onderzoek naar manieren om de arbeidsdeelname van bijstandsgerechtigden met schulden te bevorderen. Schuldenproblematiek komt veel voor onder werklozen, maar mensen met een baan vormen echter de grootste groep armen. Daarom onderzoeken we binnen het project ook hoe betrokkenheid van werkgevers mogelijk kan bijdragen aan het verminderen van de schuldenproblematiek onder werknemers: Schuldbewust aan het werk: samen werken aan oplossingen voor schuldenproblematiek.

Ondanks dat iedere situatie anders is, blijkt uit een onderzoek naar het armoede- en schuldhulpverleningsbeleid van de gemeente Tilburg dat er een aantal achtergrondkenmerken bepalend is voor de wijze waarop men armoede ervaart, waarop men gebruik maakt van netwerken en hoe men de eigen situatie beoordeelt. Uit dit onderzoek blijkt dat het vooral participatie-stimulerende regelingen van de gemeente zijn die de juiste voorwaarden scheppen om uiteindelijk uit de armoede te kunnen komen.

Om armoedeproblematiek aan te pakken, zetten gemeenten in toenemende mate in op vroegsignalering van schuldenproblematiek. In opdracht van de Ombudsman Amsterdam voert Panteia een evaluatieonderzoek uit naar een pilot die de Ombudsman samen met het CAK is gestart. Binnen de pilot wordt gebruik gemaakt van een zeer intensieve en outreachende aanpak voor mensen in de wanbetalersregeling van het CAK. Om de meerwaarde en de kosten en de baten van de aanpak in kaart te brengen, maken we gebruik van de Effectencalculator.

Jongeren met schulden vormen een groeiend probleem. Onderzoek door Panteia laat zien dat bijna 33% van de jongvolwassenen een vorm van lening heeft en bijna 25% betalingsachterstanden heeft. Er zijn echter nauwelijks onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van interventies gericht op jongeren en schulden. Wel weten we dat game-based learning een effectief instrument is om een leerproces op gang te brengen of te bevorderen. Momenteel voert Panteia een proces- en effectevaluatie uit van de interventie ‘No credit, game over®’: een serious game voor jongeren over schulden en schuldhulpverlening.

Heeft u vragen op het gebied van armoede, schulden, incasso of financiële zelfredzaamheid? Wij denken graag met u mee! Er is immers nog wereld te winnen als het gaat om het uitroeien van armoede.

So, we need to come together!

Bron: Panteia