De weerbaarheid van het Nederlandse financiële systeem blijft onder spanning staan als gevolg van geopolitieke onzekerheden, structurele economische kwetsbaarheden en internationale afhankelijkheden. Dat blijkt uit de vergadering van het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) op 9 juli 2025. Tijdens deze bijeenkomst werd onder meer vastgesteld dat de nauwe economische banden met de Verenigde Staten zowel voordelen bieden als de gevoeligheid voor externe schokken vergroten. Ook werd gesproken over de opvolging van aanbevelingen uit het IMF Financial Sector Assessment Program (FSAP), met speciale aandacht voor hypothecaire leennormen.
Kwetsbaarheden blijven aanwezig ondanks gematigde groei
Hoewel de Nederlandse economie in de eerste helft van 2025 een bescheiden groei doormaakt, blijft het economische klimaat broos. Invloeden zoals geopolitieke spanningen en onzekerheid rondom internationale handel vormen risico’s voor de stabiliteit. De inflatie beweegt langzaam richting de 2%, maar ligt nog steeds hoger dan het gemiddelde binnen de eurozone. Prijsschommelingen van energie en handelsmaatregelen blijven hierbij bepalend.
Financiële markten blijven veerkrachtig, maar correctierisico groeit
Ondanks verhoogde volatiliteit tonen financiële markten zich robuust. Toch waarschuwt het FSC voor mogelijke prijsaanpassingen, vooral gezien de hoge waarderingen van aandelen. Nederlandse banken en verzekeraars beschikken over sterke buffers en hebben tot nu toe economische schokken goed weten op te vangen. Vooruitkijken via scenarioanalyses en risicobeheersing is cruciaal, zeker voor risico’s die buiten historische modellen vallen.
Structurele risico’s vragen om versterking Europese markt
Op de lange termijn signaleert het FSC zorgen over beperkte productiviteitsgroei, de krapte op de arbeidsmarkt, vergrijzing en de houdbaarheid van schulden. Een versterking van de Europese interne markt en een goed functionerende spaar- en investeringsunie zijn nodig om investeringen in innovatie te stimuleren. Regulering kan vereenvoudigd worden, mits dit de financiële weerbaarheid niet ondermijnt. Hoge overheidsschulden maken landen kwetsbaar voor rentestijgingen, en stijgende defensie-uitgaven vragen om structurele opname in begrotingen.
Digitale weerbaarheid als speerpunt
De noodzaak voor digitale en operationele veerkracht groeit. In een tijd waarin cyberdreigingen toenemen, geeft het FSC aan hier in haar volgende vergadering specifiek op in te zoomen. Financiële instellingen moeten voorbereid zijn op digitale verstoringen, mede door versterkte samenwerking tussen marktpartijen en toezichthouders.
Sterke economische banden met VS: kans én kwetsbaarheid
De economische verwevenheid tussen Nederland en de Verenigde Staten is aanzienlijk, met onderlinge afhankelijkheden op het gebied van handel, technologie, investeringen en financiële netwerken. Hoewel deze relaties veel voordelen opleveren, brengen ze ook risico’s met zich mee, bijvoorbeeld via de dominante rol van de Amerikaanse dollar en de stijgende Amerikaanse overheidsschuld. Diversificatie van handelsrelaties en Europese samenwerking op het gebied van technologie en betalingen – zoals het European Payments Initiative en de DORA-verordening – dragen bij aan strategische autonomie en weerbaarheid. Internationale samenwerking blijft daarbij essentieel.
FSAP-aanbevelingen: focus op hypothecaire leennormen
In het kader van het IMF Financial Sector Assessment Program ligt de nadruk op het versterken van de governance rond hypothecaire leennormen. Het FSC ondersteunt het voorstel om toezichthouders AFM en DNB een grotere rol te geven in het bewaken van de effecten van deze normen op de financiële stabiliteit. Hiervoor is het noodzakelijk dat beide instellingen toegang krijgen tot gedetailleerde data over woninghypotheken, zodat risico’s in de woningmarkt adequaat gemonitord kunnen worden.
Bron: DNB
