Ondanks alle technologische ontwikkelingen en AI wordt de soep vaak niet zo heet gegeten als deze wordt opgediend. Technologie heeft het werk in de deurwaarderij onmiskenbaar efficiënter en ook betrouwbaarder gemaakt, maar in de kern is er in het vakgebied niet zo veel veranderd en gaat er in de komende jaren ook niet zoveel veranderen. Althans, zo meent Henk Bos, directeur-eigenaar van de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders (LAVG), als hij terugkijkt op een lange en succesvolle carrière in het deurwaardersvak. In dit interview praat ik met Henk Bos over zijn ervaringen en kijk op ontwikkelingen in het deurwaardersvak en bij LAVG.
_____________________________________________________________________
LAVG is een landelijk opererend gerechtsdeurwaarderskantoor, met vestigingen in Groningen en Leiden, waar momenteel rond de 300 medewerkers actief zijn. Klanten zijn onder andere woningcorporaties, zorgverzekeraars, energiemaatschappijen, Gemeentes, waterschappen en tal van andere, voornamelijk op consumenten gerichte, organisaties. _____________________________________________________________________
Je loopt al een lange tijd mee in het deurwaarders- en incassovak. Ongetwijfeld zijn er ook lezers die jou niet kennen. Zou je kort iets over jezelf willen vertellen?
Henk: “Ik ben in 1979 begonnen als administratief medewerker bij een gerechtsdeurwaarder in Assen. Ik ben toen ook direct gestart met de opleiding tot deurwaardersklerk en daarna heb ik de opleiding tot Kandidaat-Gerechtsdeurwaarder gevolgd, waar ik in 1984 voor geslaagd ben. Na ongeveer 10 jaar vroeg ik mezelf af of ik in loondienst wilde blijven werken of misschien toch zelfstandig verder wilde gaan. Ik heb toen gesolliciteerd op een vacature bij de rechtbank Groningen en daar ben ik benoemd tot gerechtsdeurwaarder. In december 1994 heb ik mijn eigen kantoor opgezet in Groningen. Ik had een kantoor van 100 vierkante meter gehuurd, een fax, kopieerapparaat en een computersysteem gekocht en een medewerker aangenomen. Samen zijn we vervolgens van start gegaan. We moesten natuurlijk nieuwe klanten werven en ik kreeg al vrij snel het CJIB en de IBG (Informatie Beheer Groep, nu DUO) als eerste klanten. We groeiden fors in de jaren daarna, waardoor het kantoor al snel te klein werd. In 1997 hadden we al 9 medewerkers, dus toen heb ik een ander kantoor gehuurd van 250 vierkante meter. In 2001 waren we weer uit onze jas gegroeid en heb ik 600 vierkante meter kantoorruimte gekocht in een woon-werkcomplex. Het ging echter zo hard, dat ik uiteindelijk tien woonappartementen van toenmalige bewoners gekocht heb om al het personeel te kunnen huisvesten. Uiteindelijk zijn we naar het pand verhuist waar we nu nog steeds zitten, waar we ruim 4000 vierkante meter tot onze beschikking hebben. Qua personeel zijn we min of meer gelijk gebleven, maar onze automatiseringsgraad in de afgelopen jaren wel sterk toegenomen. Veel standaardwerk is geautomatiseerd en we hebben sinds een aantal maanden geleden een officiële blockchain volledig draaiend.”
Wat vind je het leukste aan jouw werk als gerechtsdeurwaarder? Wat motiveert jou nog steeds na al die jaren?
Henk: “Het leukste vind ik wanneer ik een klant zo optimaal mogelijk kan bedienen. Dat zie ik ook terug in onze zakelijke processen. Bijna al onze klanten, die vooral actief zijn in consumentenmarkten, zijn gelukkig zeer loyaal. Voor mij is het een enorme drive om ervoor te zorgen dat klanten duurzaam tevreden zijn en dus ook weinig reden hebben om te veranderen van deurwaarder. De laatste tijd hebben we veel aanbestedingen gewonnen. Ik vind het altijd erg leuk om samen met de klant de inrichting van het incassoproces af te stemmen, waaronder ook het samenbrengen van behandelaars bij de klant en die van ons. Zo ontstaat er een dienstverlening die geheel op maat gemaakt is op basis van de wensen en behoeften van de klant.”
Even terugkomend op de blockchain. Daar hoor je eigenlijk niet zoveel meer over. Hoe wordt blockchain technologie bij LAVG toegepast?
Henk: “Ja, dat is wel uniek in de markt. Ik denk dat er nog geen ander deurwaarderskantoor is dat een blockchain heeft draaien. De blockchain zorgt er bij ons voor dat het executietraject nagenoeg volledig automatisch wordt uitgevoerd. Dat begint bij de betekening van een vonnis, maar ook het opvragen van informatie bij het RDW, UWV, werkgeversopgaven, enzovoort. Alles wat niet aan de gestelde eisen voldoet wordt automatisch verwijderd en moet je zelf aanvullen. Zodra je dat gedaan hebt, gaat een dossier weer het (blockchain)traject in. Het is echt mooi om te zien hoe goed dit in de praktijk werkt. De blockchaintechnologie kenmerkt zich door het feit dat een proces, in dit geval het executietraject, 100 procent goed wordt afgewikkeld. Een dossier dat via de blockchain loopt kan niet afgerond worden als het niet volledig is of wanneer er stappen zijn overgeslagen. Stel, je wilt informatie bij het UWV opvragen, dan lukt dat alleen als het vonnis ook betekend is. De blockchain zorgt voor een hoge mate van betrouwbaarheid en consistentie in de dienstverlening. Doordat iedere stap automatisch wordt vastgelegd en gecontroleerd, is de kwaliteit van het proces gewaarborgd. Bovendien werkt het kostenbesparend: zodra de blockchain goed is ingericht, zijn handmatige controles in principe overbodig. Toch blijft toezicht belangrijk. Daarom voeren we voortdurend steekproeven uit om te controleren of de praktijk nog volledig aansluit bij de vastgestelde ketenlogica. Zo combineren we de kracht van automatisering met menselijke kwaliteitsborging. Een succesvol doorlopen executietraject via de blockchain betekent dat aan alle afgesproken stappen is voldaan. Dat sluit verbeteringen of aanpassingen in procedures niet uit, maar deze kunnen alleen worden doorgevoerd als alle betrokken partijen daar gezamenlijk mee instemmen.”
Wat zijn in de afgelopen twintig of dertig jaar kenmerkende gebeurtenissen geweest, die jouw werk of kijk op het vakgebied sterk beïnvloed hebben?
Henk: “Er is natuurlijk veel gebeurd in al die jaren, maar de manier waarop de schuldenproblematiek momenteel wordt aangepakt heeft een zeer grote impact gehad op hoe ik naar het vak kijk. Dan denk ik aan ontwikkelingen als vroegsignalering (Vroeg eropaf), de bescherming van de schuldenaar, de rol van kredietbanken en schuldsaneringen (WSNP), maar ook de toeslagenaffaire. Er is tegenwoordig toch veel meer hulp vanuit de (lokale) overheid richting de debiteur vergeleken met vroeger, wat ik een mooie ontwikkeling vind. Aan de andere kant, wanneer je een overeenkomst sluit, dan gelden er over en weer verplichtingen. De ene partij (de verkoper) moet leveren en de andere partij (de klant) moet betalen. Dat is en blijft bij mij altijd voorop staan. Als je een overeenkomst aangaat, dan moet je hem ook nakomen en (dus) moet er ook betaald worden.”
De schuldenproblematiek is regelmatig in het nieuws en kom je ongetwijfeld ook veel tegen in de deurwaarderspraktijk. Hoe kijk je als gerechtsdeurwaarder naar zaken als betaalregelingen? Hoe flexibel kun je daarin zijn?
Henk: “Uiteraard kunnen er omstandigheden zijn, waarom het (tijdelijk) niet lukt om te betalen en daar kun je als schuldeiser op een goede manier mee omgaan. Zo zitten wij daar als kantoor ook in. Bij ons is er veel flexibiliteit en valt er veel te regelen, maar als wij een regeling met de debiteur treffen, dan moet die ook worden nakomen. Klanten die niet in één keer kunnen betalen, krijgen van ons direct een regeling op maat. We kijken naar wat iemand echt kan missen, houden rekening met betaalmomenten en bieden waar nodig een tijdelijke pauze aan. Soms is het beter om even wat extra tijd te geven, bijvoorbeeld als er een inkomensverandering aankomt of als iemand tijdelijk kwetsbaar is. Zo werken we niet alleen aan het oplossen van de achterstand, maar vooral aan het voorkomen van een nieuw probleem.
Even een toezegging doen en dan zien we wel wat er gebeurt is dus niet de manier waarop wij werken. Afspraak is afspraak. Dat geldt eigenlijk voor alle partijen waar we mee samenwerken, ongeacht of het nu klanten (opdrachtgevers), debiteuren, collega’s of leveranciers zijn. Het is een regel die ik mijn hele leven al heb aangehouden en dat heeft – denk ik – ons kantoor ook groot gemaakt. Een afspraak in het zakelijk verkeer hoeft van mij ook niet per se in een contract te worden vastgelegd. Eerlijk gezegd houd ik er persoonlijk wel van als je met een elkaar een zakelijke afspraak kan maken, zonder dat er een contract hoeft te worden getekend. Het gezegde ‘een man een man, een woord en woord’ sluit daar goed op aan. Het klinkt misschien wat ouderwets, maar ik vind het een belangrijk principe.”
Hoe heeft technologie jouw werkzaamheden veranderd?
Henk: “Er wordt tegenwoordig natuurlijk veel gezegd over AI en ChatGPT en dat hierdoor veel werkzaamheden veranderd zijn of zullen veranderen. Aan de andere kant, ik zit nu 46 jaar in het vak en zie dat we nog veel dingen hetzelfde doen. De deurwaarder gaat nog steeds alle dagen de weg op. Er zijn in de loop der jaren heel vaak voorstellen gedaan om de dagvaarding af te schaffen, maar hij is er nog steeds. Ook het ambtelijke werk is niet verdwenen. Loonbeslagen of beslag op roerende zaken vinden nog altijd plaats, ook al zijn de voorwaarden iets gewijzigd. Er zijn natuurlijk ook wel wat zaken veranderd. Zo is de fax, waar we vroeger veel gebruik van maakten, niet meer in gebruik. Ook de procedure naar de rechtbank is veranderd. Waar vroeger een dagvaarding twee pagina’s besloeg, moet je tegenwoordig bijna een heel boekwerk aanleveren. Maar de rechter doet nog steeds een uitspraak, er komt een vonnis, het vonnis moet betekend worden en vervolgens gaan we executeren. Dat is allemaal nog exact hetzelfde als dertig of veertig jaar geleden. Natuurlijk heeft het gebruik van technologie ons enorm geholpen om efficiënter, sneller en betrouwbaarder (blockchain, robotisering) te werken en de saaie aspecten van ons werk uit handen te nemen, maar de principes en uitgangspunten op basis waarvan we ons werk doen zijn feitelijk gelijk gebleven.”
In de kern is er misschien niet heel veel veranderd, maar op het gebied van wetgeving en uitvoering is er (recent) toch wel het nodige gebeurd, zoals de WKI en het IBO rapport Problematische schulden. Hoe kijk je naar die ontwikkelingen?
Henk: “Laat ik de woningcorporaties als voorbeeld nemen. Die hebben ook te maken met schuldenproblematiek. Een huurder met een betalingsachterstand kunnen ze aanmelden bij de gemeente, die vervolgens direct of via een externe partij contact opneemt met de huurder. Ik vraag me altijd wel af hoe effectief dit soort vroegsignaleringstrajecten zijn, want er worden bij ons kantoor nog steeds nieuwe zaken aangereikt door woningcorporaties. Datzelfde geldt ook voor energieleveranciers en zorgverzekeraars. Op zich zijn dit soort initiatieven natuurlijk niet verkeerd en interventies zullen in een aantal gevallen best succesvol zijn, maar er is tegelijk nog steeds een grote groep mensen (met ernstige schulden), waar men niet mee in contact komt. De vraag is ook of iedereen daadwerkelijk geholpen wil worden.”
Waarom denk je dat ondanks alle maatschappelijke initiatieven toch niet alle mensen met ernstige of problematische schulden of financiële problemen bereikt worden? Waar ligt dat aan?
Henk: “Het zijn eigenlijke de klassieke antwoorden. Schaamte over de eigen (penibele) financiële situatie speelt zeer zeker een grote rol. Mensen willen of denken het vaak nog allemaal zelf te kunnen regelen. Ze zien uiteraard wel dat het financieel niet goed gaat, maar om de stap te maken om bij instanties voor hulp aan te kloppen is vaak te veel gevraagd. Je kunt wel denken dat de problemen vanzelf wel goed komen, maar de praktijk wijst vaak anders uit. Als je uit de schulden wil komen, dan moet je wel in actie komen. Een ander probleem is de opvolging na een hulptraject. Als de financiële problemen van een individu zijn opgelost, dan lijkt alles weer in orde en trekken alle instanties zich terug en daar zit juist het probleem. Als bij mensen de financiële problemen zijn opgelost, dan wil dat niet zeggen dat iedereen zijn eigen problemen in de toekomst ook kan oplossen. Mensen vallen niet zelden weer terug in hun oude patroon, waardoor de kans dat de problemen zich herhalen groot is. Als mensen plots meer geld hebben, dan hebben veel mensen de neiging om dat geld ook sneller uit te geven. Dus als je mensen echt wilt helpen financieel zelfredzaam te zijn, dan zul je ook iets aan hun financiële kennis (budgettering) en het bestedingsgedrag (consumeren, sparen) moeten doen. Dat is makkelijk gezegd, maar in de praktijk vaak lastig te realiseren. “
Stel, je bent minister van Sociale Zaken en je krijgt de gelegenheid om met een goed budget veranderingen door te voeren om de schuldenproblematiek effectief in te dammen. Wat voor maatregelen zou je voorstellen of willen invoeren?
Henk: “Ik zou als eerste de huurtoeslag die huurders nu rechtstreeks op bankrekening ontvangen direct laten overmaken naar de betreffende woningcorporatie. Datzelfde zou ik ook doen voor de zorgtoeslag. Het feit dat mensen in het huidige systeem vrij over de toeslagen kunnen beschikken zorgt ervoor dat de verleiding veel te groot is om het geld aan andere (consumptieve) zaken te besteden dan waar de toeslagen feitelijk voor bedoeld zijn. Sinds de toeslagenaffaire is voor mij duidelijk dat dit stelsel anders moet worden opgezet, want zoals het nu gaat is het in meerdere opzichten een groot financieel drama.”
Hoe kijk je naar de toekomst van de markt en LAVG?
Henk: “Ik denk dat LAVG in de toekomst nog verder zal groeien en ook een steeds breder dienstenpakket zal aanbieden. Ik ben net 66 geworden, maar ik denk zeker nog niet aan stoppen. Wel is het zo dat bij wet geregeld is dat een deurwaarder tot zijn zeventigste mag werken, maar ik hoop dat die leeftijdsgrens wordt verhoogd. Zolang je geestelijk en lichamelijk gezond bent, je kennis actueel is en je nog plezier in het werk hebt, waarom zou je dan op grond van een leeftijd moeten stoppen? Qua marktontwikkelingen denk ik dat over zeg vijf jaar procedures in de deurwaarderij niet wezenlijk anders zullen dan dat dit nu het geval is. Ik denk daarentegen wel dat de groep mensen die hun rekeningen niet op tijd kunnen of willen betalen in de toekomst groter zal worden. Geld uitgeven – ook als je het eigenlijk niet hebt – zit zeg maar ook een beetje in de genen van mensen. De deurwaarder zal dus ook in de toekomst een belangrijke rol blijven spelen, maar je moet als organisatie wel flexibel zijn en goed in kunnen spelen op ontwikkelingen in de markt. Mijn zoon heeft inmiddels de opleiding tot deurwaarder afgerond en mijn dochter is daar nog mee bezig en werken beiden voor LAVG. Zo werken we als familiebedrijf aan de continuïteit, alsook de organisatorische en financiële stabiliteit.”
LAVG is samen met BOS Incasso hoofdsponsor van Credit Expo 2025, dat op donderdag 6 november in 1931 Congrescentrum in ‘s-Hertogenbosch zal plaatsvinden. Wilt u meer weten over LAVG en/of Bos Incasso, neem dan contact op via de website of kom persoonlijk kennismaken op stand 10 tijdens Credit Expo op donderdag 6 november aanstaande in 1931 te ‘s-Hertogenbosch.
Bron: Credit Expo
