AI is niet langer een technologie van de toekomst maar een realiteit die de financiële sector fundamenteel verandert. Sinds februari 2025 is AI-geletterdheid verplicht voor iedereen die professioneel met AI werkt. Dat betekent dat bedrijven die AI ontwikkelen of gebruiken ervoor moeten zorgen dat hun medewerkers voldoende kennis en vaardigheden hebben om AI verantwoord en effectief toe te passen.
Maar wat houdt dat precies in voor finance professionals? En hoe bereid je jezelf en je organisatie voor? We spreken Paul Bessems, internationaal spreker, AI-consultant en initiatiefnemer van de virtuele masterclass AI-geletterdheid voor finance professionals.
In een driedelige serie over AI-geletterdheid deelt hij zijn visie op datacultuur, strategische AI-toepassingen en wat je nú al kunt doen om je AI-geletterdheid op peil te brengen:
1. ‘Waarom elke finance professional nú moet investeren in AI-geletterdheid’
2. ‘In 6 stappen naar een AI-geletterd finance team’
3. ‘Van ethiek tot impact: zo pas je AI verantwoord toe’
In de eerste aflevering legt Bessems uit waarom finance professionals vandaag al moeten beginnen met AI-geletterdheid.
“De technologie alleen zal ons níet productiever maken. Als het de PC, internet, cloud en blockchain niet gelukt is om ons productiever te maken, waarom zou het AI dan wel lukken?” – Paul Bessems, CEO Weconet Technologies, AI-consultant en internationaal spreker
AI-geletterdheid: meer dan alleen tools gebruiken
De impact en het gebruik van AI zullen toenemen, zeker ook onder financial professionals. En dat zal volgens Bessems verder gaan dan alleen een vraag stellen of een samenvatting laten maken door ChatGPT: “AI wordt een concrete tool die processen transformeert, risico’s beter beheert en besluitvorming versnelt. Belangrijke voorwaarde hiervoor is wel dat de data waar met name generatieve AI haar antwoorden op baseert betrouwbaar en gericht toegankelijk zijn.”
AI-geletterdheid is net zo belangrijk als kunnen rekenen of lezen, aldus Bessems. “Als je AI steeds meer gebruikt, is het belangrijk dat je ook AI kunt lezen. Net zoals je geen schrijver hoeft te zijn om een boek te kunnen lezen, hoef je AI niet te kunnen programmeren.
Het belangrijkste is dat AI-geletterdheid hand in hand gaat met datageletterdheid en de juiste datacultuur, stelt hij. “En dat mis ik enorm. Over het algemeen is het slecht gesteld met kennis over de vraag: wat zijn data en hoe organiseer ik vraag en aanbod van data met de minste frictie.”
De AI Act: ruimte om het goed aan te pakken
De AI Act biedt bedrijven de ruimte om AI-geletterdheid zelf vorm te geven. Paul Bessems ziet die vrijheid als een voordeel: “Hoe eerder je begint met een onvermijdelijke transformatie, hoe groter je overlevingskansen, voor jezelf en je organisatie. Je kunt naar school gaan als een leerplicht zien, maar ook een kans om later je talenten en passie verder te ontwikkelen of een betere carrière te kunnen maken. Organisaties die AI omarmen, naar andere operating models transformeren, ontdekken vanzelf nieuwe mogelijkheden.”
Hij adviseert om het niet als een verplichting te zien, maar als een investering in je toekomst. Als voorbeeld verwijst hij naar de Deltawerken na de overstroming in 1953: “Deze werken kostten destijds 1,5 miljard euro, ongeveer 20% van ons BBP. Dat kun je zien als een ‘moetje’ om onszelf te beschermen, maar ook als een kans. Inmiddels verdient Nederland een veelvoud van deze investering terug via allerlei diensten op het gebied van watermanagement.”
Tools zijn handig, maar data is het fundament
Volgens Bessems is de grootste uitdaging voor organisaties om voorbij te gaan aan de hype en de vraag welke strategie kies ik en welke tooling nu het beste past. “Je wordt inmiddels overspoeld met zogenaamde experts op het gebied van Generatieve AI, die je helpen de juiste tool te kiezen, te gebruiken of je leren de juiste vragen te stellen, ook wel prompt engineering genoemd. Dat laatste is op zich goed, maar het is niet de essentie van AI: de juiste vragen stellen is altijd belangrijk, óók zonder AI.”
De kern van AI-geletterdheid gaat volgens Bessems veel dieper. Hij ziet het in de praktijk regelmatig misgaan op niet weten:
✔️ Wat data zijn en hoe je deze organiseert.
✔️ Hoe je data in de keten organiseert en daarna toegankelijk maakt voor AI.
✔️ Hoe je een gedeelde, verzekerde en toegankelijke boekhouding in de keten opzet, ook en vooral voor niet-financiële KPI’s.
✔️ Dat te veel aandacht voor tooling je uiteindelijk niet verder helpt, veel tools zullen immers niet overleven.
Daarnaast is het belangrijk te beseffen dat technologie alleen ons níet productiever maakt:“AI wordt door velen geassocieerd met het verbeteren van de productiviteit. Maar we investeren jaarlijks ruim 3.500 miljard dollar in ICT, met hopelijk de bedoeling om productiever te worden, maar de productiviteitsgroei schommelt al een tijd rond de nul. Als het de PC, internet, cloud en blockchain niet gelukt is om ons productiever te maken, waarom zou het AI dan wel lukken?”
Van boeken naar bots: hoe Paul Bessems AI zelf inzet
Voor Bessems is AI niet alleen een professioneel thema – het speelt ook een grote rol in zijn dagelijkse praktijk als auteur en kennisdeler. “Ik heb als (co-)auteur een vijftiental boeken geschreven. Vooral om het Weconomics gedachtegoed en handelingsperspectief over te dragen. Omdat het werk zo omvangrijk is, met naar schatting ruim 4.000 pagina’s direct en 40.000 indirect, gaat niemand dat natuurlijk lezen en krijg ik nog steeds heel veel individuele en vaak dezelfde vragen.”
Om die reden werkt hij met zijn team aan een innovatieve toepassing. “We zijn nu generatieve AI aan het ontwikkelen om deze boeken, ons kenniscentrum en eigen wiki te trainen om zo veel mogelijk zelfstandig antwoorden op vragen te kunnen geven. Ook kun je bijvoorbeeld de boeken ‘beluisteren’ via een door AI-gegenereerde podcast waarbij twee mensen in gesprek gaan over bijvoorbeeld een bepaald boek.”
Live leren van Paul Bessems? Ontdek hoe je als finance professional AI verantwoord inzet, risico’s herkent en voldoet aan de AI Act. Volg zijn virtuele masterclass AI-geletterdheid voor finance professionals (19 en 26 juni) of meld je aan voor zijn online workshop tijdens de Virtuele PE-Marathon AI in Finance (2 t/m 13 juni).
Over Paul Bessems:
Paul Bessems is internationaal spreker, AI-consultant en auteur van meerdere managementboeken. Hij heeft ruim 25 jaar ervaring met het ontwikkelen van organisatievormen die beter aansluiten op nieuwe organisatietechnologieën zoals blockchain. Daarnaast is Paul CEO van Weconet Technologies BV. Dit bedrijf houdt zich bezig met de aanleg van een algemene datanutsvoorziening en vertaalt nieuwe technologie naar concrete toepassingen. Ontdek zijn expertise en cursussen.
