Van bankier tot systeemveranderaar: Menno van Leeuwen weet hoe je doorbraken forceert in sectoren die vastzitten in oude waarheden. Als associate partner bij Purpose bouwt hij mee aan de proeftuin waarin de maatschappelijke impact van sociaal incasseren zichtbaar wordt gemaakt. “Want zonder meetbare impact is er geen échte verandering.”
Sylvia de Bruijn – programma manager bij Purpose – interviewt Menno in aanloop naar de Credit Expo over zijn visie op innovatie, duurzaamheid en de toekomst van sociaal incasseren. Hoe zorg je ervoor dat goede intenties ook daadwerkelijk leiden tot verandering? En wat maakt het verschil tussen de koplopers en de achterblijvers?
Duurzame verandering valt of staat bij de juiste prikkels
“Sociaal incasseren staat niet meer in de kinderschoenen, maar misschien in de tienerschoenen,” stelt Menno nuchter vast. “Ik zie dat de sector wil bijdragen aan oplossingen in plaats van onderdeel van het probleem te blijven. Maar de grote vraag is: in hoeverre zijn de juiste prikkels en verdienmodellen er al, die nodig zijn voor de definitieve doorbraak?”
Het is precies die vraag die Menno al zijn hele carrière bezighoudt. Na ruim twintig jaar bij ABN AMRO, met financiële gezondheid als rode draad, maakte hij de overstap naar het bredere domein van ‘sustainability’. In de afgelopen vier jaar heeft hij bij meer dan tien organisaties ‘in de keukens gekeken, om een duurzamer recept op het menu te zetten’. En nu zet hij al deze ervaringen in voor het Sociaal Incasso doorbraakprogramma van Purpose en de Goldschmeding Foundation. Menno’s recept voor de transitie in de creditmanagementsector? “Het lukt alleen door duurzaamheid in de kern van het systeem en de organisaties te verankeren.”
Mooie woorden, maar wat betekent dat concreet voor incassoprofessionals die de koers in hun eigen organisatie willen verleggen, maar merken dat ze achter de feiten aanlopen?
Impact bereik je alleen met een mix van ingrepen
Sociaal incasseren gaat om een mensgerichte benadering en duurzame oplossingen bij betaalproblemen. De grote vraag is dan ook: hoe krijg je organisaties zover dat duurzaamheid, ook als het gaat om incasso, in de kern komt te zitten? Menno: “Het vraagt een mix van strategie, propositieontwikkeling, meetbaarheid en transparante rapportage. Alleen dan realiseer je blijvende verandering.”
Bij Purpose leidt Menno de proeftuin met impacttools waar kernpartners zoals Evides, VGZ en Eneco de maatschappelijke impact berekenen en gaan rapporteren over sociaal incasseren. Met behulp van de Impact Calculator die Purpose samen hen ontwikkeld heeft is het mogelijk om de maatschappelijke waarde in euro’s te bepalen. Menno: “Deze organisaties willen echt verder kijken dan het volgende kwartaal: een inspirerend voorbeeld voor organisaties in de hele sector.” De eerste resultaten zijn veelbelovend en laten zowel de positieve maatschappelijke impact zien als een positieve langetermijn business case.
CSRD als gamechanger: rapportageplicht jaagt de transitie aan
Organisaties zouden meer aandacht moeten besteden aan de maatschappelijke impact van incasso in hun jaarverslagen. “Door de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) zullen steeds meer organisaties hierover moeten rapporteren. Veel doen dit al vrijwillig, vooral op milieugebied (de E van ESG). De sociale kant, waaronder sociaal incasseren valt, loopt nog achter – mede omdat die lastiger te kwantificeren was. Maar dat is met behulp van de impacttools dus nu wél mogelijk.”
Menno ziet veel potentie in deze ontwikkeling: “Als meer organisaties hun impact doorrekenen, zetten we samen de standaard.” Want – en hier komt zijn mantra – “what gets measured, gets managed.” Als het erop aankomt een systeemdoorbraak te forceren is het meetbaar maken van de impact (in harde euro’s) de echte gamechanger.
AI: kans of risico?
Over de razendsnelle AI-ontwikkelingen is Menno genuanceerd optimistisch. “Er zijn steeds meer impactvolle toepassingen die de processen verbeteren. Maar AI roept ook vragen op: hoe houd je grip op de richting die de technologie opgaat? Kun je uitkomsten verklaren en verantwoorden? Hoe borg je de medemenselijkheid?”
De technologie zelf is neutraal, benadrukt hij. ” AI kun je inzetten om kortetermijnwinst te vergroten of juist om de maatschappelijke waarde op de lange termijn te vergroten. Het blijft mensenwerk om daarin de juiste koers te bepalen.”
De paradox van vooruitgang
Menno ziet hoopvolle initiatieven waarin publieke en private partijen samenwerken. Tegelijk zijn er nieuwe uitdagingen, zoals Buy Now Pay Later en zorgelijke signalen over de financiële kwetsbaarheid van jongeren. “Ik vergelijk het graag met de rookvrije generatie: soms lijkt het alsof we goed op weg zijn, terwijl er tegelijk nieuwe ‘vapes’ opduiken die jongeren juist verleiden.”
Als we de impact van de vooruitgang niet zichtbaar maken bestaat de kans dat het al vanzelfsprekend lijkt en de focus verplaatst naar andere thema’s. “Maar we zijn er nog lang niet, dus ik roep iedereen op om nu echt door te pakken.”
Op zoek naar de systeemveranderaars
Wat Menno in de afgelopen tien maanden het meest is opgevallen? “De intrinsieke motivatie bij mensen in en rondom de incassowereld. Bij Purpose, de Goldschmeding Foundation, NCFG en bij de bedrijven waarmee ik samenwerk zie ik oprechte wil om te vernieuwen en samen te werken.”
Die motivatie is volgens Menno cruciaal: “Dat is het belangrijkste ingrediënt voor systeemverandering, voor een toekomst waarin sociaal incasseren de norm is en niet iets waar we aan moeten trekken en sleuren.”
Hij is op de Credit Expo dan ook nieuwsgierig naar meer dan technische innovaties: “Ik ben benieuwd welke systeemveranderaars ik ga spreken.”
Wil je doorpraten over meetbare impact en de doorbraak van sociaal incasseren? Menno en Sylvia zijn op de Credit Expo te vinden op stand 19 van Purpose.
Meld je hier aan als bezoeker!
Bron: Purpose
