Het is voor overheden lastig om te beoordelen of zij hun financiën onder controle hebben. Vanuit dit perspectief presenteert het CPB een waarschuwingsindicator voor de beheersbaarheid van de overheidsschuld op de middellange termijn. De indicator verwerkt economische instabiliteit en de fiscale beleidsreactie op economische terugslag.
Inzicht in het beheersen van overheidsfinanciën is van essentieel belang voor zowel Europese beleidsmakers als financiële markten. Deze indicator is vooral waardevol omdat hij een inschatting maakt van de onzekerheden in toekomstige financiële ontwikkelingen en in dit opzicht een eerste stap zet richting een volledige risicoanalyse van de overheidsfinanciën.
Wanneer toegepast op de huidige economische crisis, had de indicator van te voren onderscheid gemaakt tussen landen met financiële houdbaarheidsproblemen op de middellange termijn (Italië, Spanje en Portugal) en landen zonder deze problemen (de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Nederland en België). Vandaag publiceren CPB onderzoekers Casper van Ewijk, Jasper Lukkezen en Hugo Rojas-Romagosa hun bevindingen in de Engelstalige CPB Policy Brief ‘Early Warning Indicators for Debt Sustainability‘, die wordt gepresenteerd bij de in Brussel gevestigde economische denktank Bruegel, een partner van het CPB.
Het beoordelen van overheidsfinanciën is niet eenvoudig. Recente ervaringen binnen Europa benadrukken hoe moeilijk het is om een staatsschuldencrisis te voorspellen, zowel de gebeurtenis zelf als de omvang van de crisis. Eenvoudige parameters, zoals het niveau van het budgettaire tekort of de hoogte van de staatsschuld, kunnen worden gebruikt om de actuele staat van de overheidsfinanciën te beoordelen, maar zij verschaffen weinig inzicht in de toekomstige houdbaarheid. Factoren als de stabiliteit van het economisch klimaat en de kwaliteit van het fiscale beleid zijn op zijn minst even belangrijk.
Deze nieuwe benadering draagt bij aan het beoordelen of een land de overheidsfinanciën ‘onder controle’ heeft. Het doet geen voorspellingen over het feitelijk uitbreken van een acute schuldencrisis, gezien de grillige en instabiele dynamiek van een dergelijke gebeurtenis. Deze indicator is geen alternatief voor, maar een aanvulling op andere indicatoren, zoals het schuldenniveau en de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn.
Bron: CPB
