Kunstmatige intelligentie leent zich zeer goed voor het doorspitten en analyseren van data. Een ideale tool dus voor de financiële wereld. Maar hoe doe je dat op een verantwoorde en mensgerichte manier? AI-specialist Jim Stolze heeft daar duidelijke ideeën over. ‘Er is behoefte aan extra aandacht voor de ethische kant van AI.’

‘Vijf jaar geleden gaf ik in Amsterdam een TEDx-talk over kunstmatige intelligentie’, blikt Stolze terug. ‘Ik benadrukte toen dat mensen niet bang moeten zijn dat robots onze taken gaan overnemen, maar dat we vooral bang moeten zijn voor “de robot in onszelf”. De hele dag door doen we namelijk allemaal domme taken waar we niet blij van worden. Neem zoiets als het overtikken van cijfers in spreadsheets. Die spreadsheets zijn beter dan toen we de boekhouding nog op papier deden. Maar zoals spreadsheets ons van het papier hebben bevrijd, gaat AI ons van spreadsheets verlossen.’

Geen tijd meer voor domme taken

Het publiek reageerde weliswaar enthousiast op de voorspelling van Stolze, maar was nog niet echt overtuigd. ‘Naderhand werd ik zelfs een techno-optimist genoemd’, herinnert hij zich lachend. ‘Maar inmiddels zijn we vijf jaar verder. De manier waarop mensen naar AI kijken is toch wel aardig gewijzigd. Dat komt voor een deel ook omdat we momenteel met enorme personeelstekorten kampen. Dus hoe minder tijd mensen tijdens hun werk kwijt zijn aan domme taken, hoe beter. 

Binnen een paar seconden gepiept

‘Op het vlak van kunstmatige intelligentie gebeuren er in de financiële wereld momenteel al interessante dingen’, vervolgt hij. ‘Zo is het al mogelijk om via een app op je mobiele telefoon een woonverzekering af te sluiten. Het bedrijf achter die app kan dan op basis van je locatie en de data van bijvoorbeeld de woningmarkt en de omgeving binnen razendsnel bepalen welk bedrag je moet betalen. De verzekering afsluiten is daardoor binnen een paar seconden gepiept.’

Bij dit voorbeeld gaat het om supervised learning: het algoritme weet precies welke data belangrijk zijn en hoe het daarmee moet omgaan. Bij unsupervised learning wordt het vaak nóg interessanter. In dat geval kan een algoritme op basis van verschillende parameters aangeven welke transacties op elkaar lijken en daar dus clusters van maken. Blijven er transacties over die in geen van de clusters passen en waar het algoritme eigenlijk geen raad mee weet? Dan is dat volgens Stolze het ‘bakje’ waar je juist naar moet kijken. ‘Grote kans dat je daar informatie vindt waardoor je tot nieuwe inzichten komt. Ik zie AI dan ook als een samenwerking tussen mens en machine. Kunstmatige intelligentie is niet iets magisch en ook niet iets wat zijn eigen leven gaat leiden. Ik zie het vooral als een krachtig hulpmiddel dat mensen op allerlei vlakken verder kan helpen. Wat dat betreft ben ik nog steeds een techno-optimist.’

Voorspellen wanneer facturen worden betaald: de AI-oplossing van Payt

Algoritmen worden steeds geavanceerder. Zo ook de kwaliteit van de data. En waar het voor mensen heel lastig is om duizenden financiële transacties door te spitten en daarbij op zoek te gaan naar dingen die afwijken, zijn AI-toepassingen daar juist heel goed in. Dus besloot Payt om zelf een AI-toepassing te ontwikkelen.

Maatschappelijk verantwoorde keuzes

‘Bij de bouw van onze AI-toepassing zijn we klein en simpel begonnen’, benadrukt Laura Baakman, software engineer bij Payt. ‘En dat zijn we nu stapje voor stapje aan het uitbreiden. Daarbij kijken we allereerst hoe we het algoritme kunnen leren om zo nauwkeurig mogelijk te voorspellen wanneer de debiteuren van onze klanten hun rekening zullen betalen. Daarbij spelen veel verschillende factoren een rol. Om welke branche gaat het? Gaat het om een particuliere klant of juist een zakelijke? We voegen steeds meer parameters toe. Daarbij zijn er ook zaken die een uitdaging vormen. Het toevoegen van de postcode bijvoorbeeld. Want is dat wel wenselijk, om de wijk waar iemand woont mee te laten wegen? Zelf vinden we het een twijfelgeval. Het gaat niet alleen om wat er technisch mogelijk is, maar ook hoe we dit op een maatschappelijk verantwoorde manier kunnen doen.’

De praktijk

De AI-module van Payt is sinds begin 2022 in bèta bij enkele klanten. Bij elke factuur zien medewerkers van de debiteurenadministratie wat de kans is dat een factuur te laat betaald wordt en wat de verwachte betaaldatum is. Met deze informatie kan de debiteurenadministratie hun aanpak beter bepalen. Zo kan de mededeling dat een debiteur waarschijnlijk te laat gaat betalen ervoor zorgen dat die klant net even sneller een betalingsherinnering ontvangt dan wat gebruikelijk is. Op termijn zal Payt de mogelijkheid bieden om over te gaan tot geautomatiseerde vervolgacties op basis van de betaal-kansberekening. ‘Dat doen we echter zeer zorgvuldig met aandacht voor alle kanten van AI, inclusief de ethische. Het begin is er en we kijken ernaar uit om de AI-module op korte termijn beschikbaar te stellen voor al onze klanten. Een ding is zeker, de mogelijkheden zijn enorm.’

Payt is sponsor van Credit Expo 2022, die dit jaar op dinsdag 8 november in ‘s-Hertogenbosch zal plaatsvinden. Wilt u meer weten over Payt en een demo krijgen van de software, maak dan hier een afspraak.  Na afloop van de demo wordt u opgemeten voor een overhemd die u cadeau krijgt. Payt is te vinden op standnummer 11.

Bron: Credit Expo /  Payt