De sancties die veel landen, waaronder Nederland, hebben ingesteld tegen Rusland naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne hebben niet alleen negatieve gevolgen voor de Russische economie, maar ook voor Europa en Nederland.

Maar liefst 96 procent van de herstructureringsexperts die zijn ondervraagd voor de nieuwste editie van de PwC Bijzonder Beheer Barometer verwacht dat de situatie in Oekraïne zal leiden tot een toename van de instroom van nieuwe bijzonder-beheerdossiers (‘BBH-dossiers’). Vooral ondernemingen uit de industriesector zullen hiervan last ondervinden. De belangrijkste oorzaken: stijgende energiekosten en grondstofprijzen.

Stijging in faillissementen verwacht

De afgelopen twee jaar heeft de Nederlandse overheid verschillende steunmaatregelen ingezet om ondernemingen financieel te ondersteunen tijdens de coronacrisis. ‘Zo hebben veel ondernemingen belastinguitstel gekregen, met een totale belastingschuld per december 2021 van 19,2 miljard euro als gevolg’, zegt PwC’s herstructureringsexpert Edwin van Wijngaarden. ‘De steunmaatregelen lijken effectief te zijn, gelet op het aantal faillissementen in 2021, het laagste aantal van de afgelopen 31 jaar.’

Maar, na bijna twee jaar een daling in faillissementen gehad te hebben, verwacht een ruime meerderheid van het panel van experts, onder wie bijzonder beheer-bankiers, insolventieadvocaten, herstructureringsadviseurs en investeerders een stijging in het vierde kwartaal van 2022. ‘Nu er een eind is gekomen aan de steunmaatregelen en veel ondernemingen in 2022 beginnen met het terugbetalen van de uitgestelde belastingschuld lijkt dit, zonder aanvullende overheidssteun, onvermijdelijk’, stelt Erik in ’t Groen, herstructureringsexpert bij PwC. ‘De eerste signalen lijken daar, waarbij in mei het aantal faillissementen ten opzichte van voorgaande maanden is gestegen. Daarnaast verwachten de ondervraagden dat het niet kunnen terugbetalen van de opgebouwde belastingschuld de belangrijkste financiële oorzaak wordt voor de instroom van nieuwe BBH-dossiers. Ook het kabinet houdt hier rekening mee; het verwacht dat een kwart tot een derde van de bedrijven de opgebouwde belastingschuld niet volledig zal kunnen terugbetalen.’

Hoge grondstofprijzen verhogen druk op ondernemingen

Als belangrijkste commerciële en operationele oorzaken van de instroom worden de hoge energie- en grondstofprijzen het meest genoemd. Dit beeld sluit aan bij andere onderzoeken. Uit CBS-cijfers blijkt dat de inflatie in Nederland in april 2022 uitkwam op 9,6 procent, de grootste prijsstijging sinds de jaren zeventig. Ook in mei 2022 lag de inflatie met 8,8 procent op een historisch hoog niveau. ‘Dit wordt vooral gedreven door hogere energieprijzen, waarbij de prijs van gas en steenkool in de weken na de inval in Oekraïne zelfs meer dan verdubbeld is’, vertelt Van Wijngaarden. ‘Een groot deel van ons panel verwacht dat deze problemen minimaal de komende een tot twee jaar aanblijven, en dat met name de energie-intensieve industriesector het meest geraakt wordt. Niet alle ondernemingen zullen in staat zijn de kostenstijgingen door te belasten aan hun klanten.’

Download PwC Bijzonder Beheer Barometer mei 2022

Bron: PwC