Geld lenen kost geld, maar geld sparen en contant geld opnemen inmiddels ook. Steeds meer banken laten hun klanten betalen voor het hebben en gebruiken van contant geld, spaargeld en een betaalrekening.

Vanaf 1 juli moeten ABN AMRO-klanten gaan betalen als ze binnen een jaar meer dan € 12.000 aan contant geld hebben opgenomen. ABN AMRO is de eerste grote bank die voor alle particuliere klanten zo’n limiet hanteert. Maar ook bij andere banken wordt het gebruikelijker dat je moet betalen als je vaak en/of veel contant geld opneemt. Zo mag een student bij ING twaalf keer per kalenderjaar een kosteloze geldopname doen, daarna kost het € 0,80 per keer.

Contant geld gratis gebruiken

Het Nibud wil dat het gebruiken van contant geld zoveel mogelijk gratis blijft en dat banken het tempo van hun klanten en de ontwikkelingen van de markt volgen. Arjan Vliegenthart directeur Nibud: ‘Zolang er nog veel klanten zijn die contant geld gebruiken, moet je de klant daar niet voor laten betalen. De Nederlandsche Bank (DNB) stelde in maart 2020 in een onderzoek nog vast dat contant geld nog steeds een belangrijke maatschappelijke rol vervult. Dat geldt vooral voor mensen in de samenleving die moeite hebben met abstracties zoals het digitale betalingsverkeer of er beperkt toegang toe hebben. Denk daarbij aan de groep van 2,5 miljoen laaggeletterden in onze samenleving. Het Nibud vindt daarom dat mensen niet gedwongen moeten worden om digitaal geld te gebruiken, wanneer contant geld nog steeds een wettig betaalmiddel is. In veel landen is contant geld nog volop in gebruik. Ook dat vindt het Nibud een reden om het gebruik van contant geld nog niet te belasten met een ‘gebruikersboete’.

Betalen voor je eigen (spaar) geld?

Het Nibud vindt dat contant geld een te grote rol in de samenleving speelt om nu al volledig af te schaffen of te belasten met een gebruikersboete. Nog steeds adviseert het Nibud om voor noodgevallen een bedrag aan € 50 contant geld in huis te hebben. En zijn er mensen voor wie het op stap gaan met contant geld beschermend werkt omdat ze dan niet meer kunnen uitgeven dan ze bij zich hebben.

Op dit moment zijn er nog geen goede alternatieven voor (vaak kwetsbare) mensen die contant geld noodgedwongen gebruiken omdat zij om wat voor reden dan ook geen gebruik kunnen maken van digitaal geld. En dit alleen al is voor het Nibud reden genoeg mensen niet extra te belasten. Ook de Consumentenbond, ouderenbonden en patiëntenorganisaties uiten kritiek hierover.

Houd contant geld bereikbaar

Mede ook voor deze kwetsbare groepen is het Nibud van mening dat er binnen een straal van 5 kilometer voldoende plekken moeten zijn om aan contant geld te komen. Na het verdwijnen van de bankfilialen lijken nu ook de pinautomaten schaarser te worden. En bij steeds minder winkels is het mogelijk om bij het afrekenen een extra bedrag te pinnen voor contant geld. Hierdoor zijn er mensen die aan hun naasten of mantelzorgers moeten vragen om voor hen te pinnen. Dat maakt hen extra kwetsbaar.

Geen negatieve rente op spaargeld

Arjan Vliegenthart directeur Nibud: ‘Het Nibud vindt het belangrijk dat banken rekening houden met hun maatschappelijke functie en dus hun klanten moeten helpen bij het vertonen van gezond financieel gedrag. In die zin vindt het Nibud het ook belangrijk dat er geen negatieve rente wordt berekend op particuliere spaarrekeningen, desnoods via een verbod. Sparen moet juist worden gestimuleerd en mensen laten betalen voor hun spaargeld helpt daar niet bij’.

Bron: NIBUD