De sector Leisure wordt hard geraakt door de nieuwe lockdown en keert volgend jaar nog niet terug naar het niveau van voor de pandemie. Fastfood, vakantieparken en campings komen redelijk door de crisis. Voor reisondernemers, cafés, restaurants, musea, attractieparken, dierentuinen en bioscopen geldt dit niet.
In sommige branches is verdere consolidatie onvermijdelijk, zoals in het hotelwezen. De publicatie Keiharde-klappen-voor-de-vrijetijdsindustrie van ABN AMRO behandelt de laatste ontwikkelingen en vooruitzichten.
Een snelle oplossing van de pandemie ligt op dit moment niet voor de hand. Een vaccin biedt uiteraard uitkomst en algemeen wordt aangenomen dat het eerste goedgekeurde vaccin in de eerste helft van volgend jaar gereed zal zijn. Het duurt dan echter nog maanden voordat het vaccin gedistribueerd is en er voldoende mensen gevaccineerd zijn om groepsimmuniteit te bereiken. De hoop voor de kortere termijn is dat het virus weer snel aan terrein verliest en dat met snel-testen een deel van de maatregelen (permanent) kan worden teruggeschroefd.
Het herstel zal geleidelijk verlopen en in 2021 niet volledig zijn. Bovenop de met het virus samenhangende beperkingen en de terughoudendheid van consumenten en ondernemers, zullen volgend jaar de tweede-ronde-effecten zwaarder gaan wegen. Onder meer de hogere werkloosheid en de bedrijfsfaillissementen zullen de herstelperiode verlengen.
Derde golf
Bovendien houden wij rekening met een nieuwe opleving van het virus begin 2021, die wellicht in omvang en economische schade minder fors is dan de tweede golf, maar desalniettemin het herstel in de weg zit in de eerste helft van 2021.
De steunmaatregelen van de overheid hebben tot dusver in de ergste nood voorzien. Zo zijn onder meer de vakantieparken en campings goed door de eerste lockdown van dit voorjaar heen gekomen. Zij zijn inmiddels uit de gevarenzone. Dat stelt hen in staat om weer belastingen te betalen. Gemiddeld betalen deze bedrijven van iedere euro omzet 30 cent aan belastingen en lokale heffingen.
Andere branches zoals de horeca, cultuursector en de reisbranche krijgen bij een nieuwe golf opnieuw een zware tik. De impact is enorm, voor ondernemers die leven voor en van fysieke ontmoetingen.
Hoe nu verder?
Inmiddels staat het water bij tienduizenden ondernemers aan de lippen. De mogelijkheden om de vaste lasten te beperken verschillen per branche en soms zelfs per onderneming. Hotels en restaurants hebben veel tijdelijke arbeidscontracten niet verlengd om de vaste lasten te drukken. Bij verdere personeelsreducties staan vooral de kostbare afvloeiingsregelingen in de weg.
In de cultuursector en bij sportverenigingen is er ruimte om tijdelijke huurverlaging overeen te komen en in sommige gevallen weten bedrijven de boeg geheel om te gooien en op alternatieve wijze alsnog omzet te genereren. In een aantal gevallen zouden echter ondernemers moeten overwegen om tijdelijk of permanent hun bedrijf stop te zetten, om restschulden te voorkomen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de organisatoren van verre reizen en groepsreizen, waarvoor de herstelperiode relatief lang duurt.
Een positieve ontwikkeling is dat de onduidelijkheid over beperkingen in het internationale verkeer afneemt, nu het Europese RIVM verantwoordelijk wordt voor het afgeven van reisadviezen. Het komt dan niet meer voor dat Nederland een gebied bijvoorbeeld op oranje zet, terwijl bijvoorbeeld Duitsland een positief reisadvies afgeeft. Dat gebeurde deze zomer bij de Griekse eilanden en bij Kroatië. Het leidde tot een onwerkbare situatie voor de reisondernemers en hun internationale partners. De vooruitzichten voor de reisbranche kunnen aanzienlijk verbeteren ná de invoering van een Europees protocol voor het snel-testen van vakantiegangers.
Bron: ABN AMRO
