• Staken coronasteun overheid zorgt voor forse toename faillissementen in Nederland
  • Aantal Nederlandse faillissementen in 2023 weer op pre-corona niveau
  • Wereldwijd wordt dit jaar een stijging van 49 procent verwacht

Het aantal faillissementen in Nederland stijgt in 2023 naar verwachting met maar liefst 79 procent en in 2024 met 21 procent. Dat is een trendbreuk in vergelijking met 2020 en 2021, toen tijdens de coronacrisis juist sprake was van een sterke daling. Nu de aan corona gerelateerde overheidssteun sinds vorig jaar is stopgezet, komt het aantal faillissementen dit jaar waarschijnlijk terug op het niveau van vóór corona en zal een deel van de bedrijven die hiermee overeind zijn gehouden alsnog omvallen, concludeert Atradius in haar faillissementsvooruitzichten voor 2023 en 2024. Wereldwijd verwacht zij dat het aantal faillissementen dit jaar met 49 procent zal stijgen.

In Nederland was in 2020 en 2021 nog sprake van een sterke daling van het aantal faillissementen. In deze jaren zorgden de omvangrijke overheidssteun voor een sterk verbeterde liquiditeitspositie van bedrijven. Direct na het stopzetten hiervan bleef het aantal faillissementen aanvankelijk laag, maar in het laatste kwartaal van 2022 nam het aantal bedrijfssluitingen snel toe. De stijging over heel 2022 kwam uiteindelijk uit op 14 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Voor 2023 verwacht Atradius een veel grotere stijging (+79 procent) van het aantal bedrijven dat de deuren moet sluiten. “In Nederland zijn de grote steunprogramma’s in het tweede kwartaal van 2022 stopgezet. In combinatie met de sterk gestegen energieprijzen, de hoge rente en de economische teruggang als gevolg van de oorlog in Oekraïne levert dit voor bedrijven grote financiële uitdagingen op. Deze optelsom van factoren leidt in 2023 naar verwachting tot een forse stijging van het aantal faillissementen”, zegt Theo Smid, senior econoom van Atradius. “Zo verwachten we dit jaar een stijging van 79 procent en staat in 2024 een toename van 21 procent in het vooruitzicht. Hoewel deze stijging aanzienlijk is, moet bedacht worden dat het aantal faillissementen van een historisch laag niveau komt. Bovendien ligt het verwachte niveau in 2023 – als de teller naar verwachting op 4.300 faillissementen zal staan – en in 2024 – met 5.300 faillissementen – veel lager dan tijdens de vorige piek in 2013, toen sprake was van 12.500 faillissementen. Dit hoge aantal kwam voort uit de recessie waarin Nederland zich toen bevond.

Nederland een van sterkste stijgers wereldwijd

Nederland behoort – naast Zuid-Korea (+154 procent), Italië (+90 procent), Nieuw-Zeeland (+82 procent) en de Verenigde Staten (+74 procent) – tot de landen waar in 2023 de sterkste stijging van het aantal faillissementen wordt verwacht. In 2022 was in deze landen nog sprake van een daling of – in het geval van Nederland – een relatief bescheiden stijging, maar alles wijst erop dat dit jaar een kantelpunt wordt bereikt. Nu de grootschalige overheidssteun in al deze landen is gestaakt, verwacht Atradius dat het aantal faillissementen terugkeert naar het niveau van vóór de coronacrisis.

Tegelijkertijd neemt in een aantal landen het aantal faillissementen dit jaar nauwelijks toe of is zelfs sprake van een daling. Dat geldt in het bijzonder voor Spanje (-22 procent) en Zwitserland (-13 procent), waar het aantal bedrijfssluitingen in de afgelopen twee jaar al steeg tot boven het niveau van vóór corona. Hierdoor is in deze landen in 2023 waarschijnlijk sprake van een daling ten opzichte van 2022. In andere Europese landen – zoals Oostenrijk (+2 procent), Finland (+3 procent), Tsjechië (+9 procent) en Zweden (+12 procent) – is dit jaar sprake van een relatief milde stijging. Het Verenigd Koninkrijk loopt enigszins uit de pas met andere Europese landen. Het insolventieniveau bevindt zich hier al boven het niveau van vóór de coronacrisis. Bovendien verwacht Atradius in 2023 opnieuw een stijging (+11 procent). Deze ontwikkeling is ingegeven door het zwakke economische herstel sinds Brexit.

Wisselende vooruitzichten in 2024

Terwijl de faillissementen dit jaar in vrijwel alle landen stijgen, zijn de verwachtingen voor 2024 wisselend. In een aantal landen – zoals Nieuw-Zeeland (+62 procent), Zuid-Korea (+35 procent) en Singapore (+30 procent) – nemen de faillissementen naar verwachting nog toe, terwijl in andere landen – zoals Canada (-9 procent), het Verenigd Koninkrijk (-4 procent) en België (-5 procent) – de daling wordt ingezet. Wereldwijd wordt volgend jaar een toename van het aantal faillissementen van 12 procent verwacht. De verwachting is dat de insolventieniveaus in 2024 in veel landen zullen normaliseren, waardoor de ontwikkeling veel gematigder is dan in 2023.

Bron: Atradius