Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting heeft behoefte aan meer inzicht over de wijze waarop mensen economische keuzes maken. Deze behoefte wordt gedeeld door een grote groep professionals die te maken heeft met de huishoudfinanciën van consumenten.

Meer kennis over economisch keuzegedrag kan helpen bij het voorkomen van financiële problemen van huishoudens. Dat is voor de Universiteit Leiden en het Nibud een belangrijke reden geweest om de bijzondere leerstoel ‘Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag’ in te stellen.

Prof. dr. Wilco van Dijk is per 1 december 2014 benoemd als eerste bijzonder hoogleraar voor deze Nibud-leerstoel. De bijzondere leerstoel is gevestigd bij de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden.

Geld en gedrag nog onontgonnen

De gevolgen van armoede en financiële problemen zijn groot en verstrekkend, voor de schuldenaar en voor alle betrokkenen in zijn omgeving. De afgelopen jaren is uit diverse onderzoeken gebleken dat houding en gedrag een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van schulden en armoede.

Om consumenten beter te kunnen ondersteunen om financieel zelfredzaam gedrag te vertonen bij de (financiële) keuzes die ze maken, wil het Nibud meer te weten komen over de beweegredenen achter het gedrag. Er is tot nu toe weinig onderzoek gedaan naar het gedrag dat leidt tot financiële problemen. Ook de beweegredenen tot deze gedragingen zijn tot nu toe weinig wetenschappelijk onderzocht.

Door een bijzonder hoogleraar aan te stellen wil het Nibud dit braakliggende terrein systematisch en substantieel ontginnen. Hiervoor gaat het instituut, in samenspraak met de nieuwe hoogleraar, een onderzoeksprogramma opstellen. Het instellen van de leerstoel en het uitvoeren van het onderzoeksprogramma levert expertise op die zeer breed ingebracht kan worden. In de wetenschap, in praktische toepassingen en bij het aangaan van samenwerkingsverbanden.

Nibud-directeur Gerjoke Wilmink: ‘We willen met de leerstoel een dialoog op gang brengen tussen het Nibud en de wetenschap, zodat de inzichten direct in de dagelijkse praktijk kunnen worden toegepast. We willen niet alleen onze eigen preventieactiviteiten verbeteren, maar ook andere organisaties daarmee helpen.’

Over Prof. dr. Wilco van Dijk

Prof. dr. Wilco van Dijk is gepromoveerd in de Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en sinds 2009 werkzaam bij de sectie Sociale en Organisatiepsychologie van de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leiden.

Wilco van Dijk: ‘Het wordt langzamerhand duidelijk dat het beeld van de mens als Homo Economicus — een beslisser die bij elke keuze een nuchtere en zakelijke afweging maakt van alle voor- en nadelen van de beschikbare opties, en vervolgens kiest voor de optie die het beste uitpakt voor zijn of haar eigen belang (lees eigen portemonnee) — bijgesteld dient te worden tot het beeld van de mens als zijnde van vlees en bloed met alle tekortkomingen en vergissingen die de mens Homo Sapiens maakt — een beslisser die keuzes maakt die niet louter rationeel zijn, maar die zich ook laat leiden door zijn of haar emoties en die vaak niet voldoende (of juist verkeerd) gebruikt maakt van de beschikbare informatie. Om dit beeld goed bij te stellen is meer kennis nodig van de psychologische determinanten van economisch keuzegedrag. Beleidsmakers zijn ook nadrukkelijk op zoek naar deze kennis.’

Bron: Nibud.nl