CBS en TNO werken al een aantal jaren samen bij het monitoren van ontwikkelingen
op de arbeidsmarkt. De voorliggende publicatie Dynamiek op de Nederlandse
arbeidsmarkt: de focus op ongelijkheid is het vierde deel van de reeks publicaties
die CBS en TNO over dit onderwerp uitbrengen. In dit deel wordt de ongelijkheid
op de arbeidsmarkt langs drie dimensies in kaart gebracht:
1. ongelijkheden in loon- en inkomen,
2. ongelijkheden in werkzekerheid en
3. ongelijkheden in de kwaliteit van arbeidsomstandigheden.
Uit de analyses blijkt dat de werkgelegenheid in de hoogbetaalde beroepen
aanzienlijk is toegenomen. Ook in de laagst betaalde beroepen groeide de
werkgelegenheid, terwijl in de middengroep van beroepen sprake is van een
afnemend werkgelegenheidsaandeel. Het gaat dan om beroepen met veel
routinematige taken en beroepen waarin veel handwerk voorkomt. Met name
laagopgeleiden en jongeren werken nu vaker dan voorheen in de laagst betaalde
beroepen.
Daarnaast is de werkzekerheid afgenomen. Tussen 2006 en 2016 is het aandeel
werkenden met een vaste arbeidsrelatie met 10 procentpunt gedaald, van
71 procent naar 61 procent. Met name laagopgeleiden en jongeren hebben vaak
geen vast dienstverband. Zij worden vaker werkloos na baanverlies. Hoewel
ouderen minder vaak werkloos worden dan jongeren hebben ze, eenmaal
werkloos, een kleinere kans om weer aan het werk te komen. En als ouderen
weer aan het werk gaan, is dat meestal niet in een vast dienstverband maar in een
flexibele baan, of als zelfstandige. Ouderen in een flexibele baan stromen minder
vaak door naar een vaste baan dan werkenden van middelbare leeftijd.
Ondanks de groei van het aantal hoogbetaalde banen rapporteren werknemers
vaker dan voorheen dat het werk mentaal niet uitdagend is, dat ze weinig
autonomie hebben en weinig promotiemogelijkheden. Vooral laagopgeleiden,
jongeren en migranten ervaren minder aantrekkelijke arbeidsomstandigheden.
Naast de bijdragen van medewerkers van het CBS en TNO staan in het boek ook
bijdragen van onderzoekers van AIAS, Universiteit van Amsterdam, Universiteit
Leiden, Radboud Universiteit Nijmegen, Vrije Universiteit Amsterdam en ROA
(Universiteit Maastricht). Dit boek biedt een overzicht van de arbeidsmarkttransities van de Nederlandse bevolking en een grondige analyse van de ongelijkheid op de arbeidsmarkt tussen verschillende groepen werkenden. Wij hopen en verwachten dat het boek voorziet in de informatiebehoefte van beleidsmakers en onderzoekers op dit terrein.
Bron: CBS/TNO
