Visie ongewijzigd
- De ECB gaat vanaf begin 2018 haar obligatieaankopen – in zes stappen – terugschroeven
- Pas daarna gaat zij de rente verhogen
- De lange rente zal dit en volgend jaar verder stijgen
- De driemaands-Euriborrente blijft in 2017 en 2018 negatief
- De dollar verzwakt in de loop van 2017 en in 2018.
Past de ECB haar beleid al aan?
Tijdens de persconferentie van eind april heeft ECB-president Draghi nauwelijks een ander geluid laten horen dan bij de vorige persconferenties. Dat was ook niet verwacht. Wel klonk hij iets positiever over de economie. Tegelijk stelde hij dat de onderliggende inflatiedruk nog steeds gematigd is.
De inflatie laat sinds het afgelopen najaar flinke schomme-lingen zien: van 0,6% in november liep het cijfer op naar 2,0% in februari om in maart sterk terug te vallen naar 1,5%. De kerninflatie bleef die maanden echter vrijwel gelijk. Dat wijst inderdaad op een gematigde inflatiedruk. De schommelingen van de inflatie hebben voornamelijk te maken met de sterke bewegingen van de energie- en voedselprijzen.
In april sprong de inflatie weer omhoog naar 1,9%. Deze keer steeg ook de kerninflatie sterk – vooral door tijdelijke factoren.
Vanwege de nog geringe onderliggende inflatiedruk zal de ECB naar onze verwachting doorgaan met haar ruime beleid. Dat wil zeggen dat zij – zoals eerder aangekondigd – tot eind dit jaar maandelijks voor EUR 60 mld aan obligaties blijft aankopen. Maar wij gaan ervan uit dat zij vanaf januari 2018 de aankopen gaat verlagen – in zes stappen van EUR 10 mld (‘tapering’). Het aanhoudende herstel zal de ECB het vertrouwen geven dat de onderliggende inflatie daadwerkelijk gaat oplopen.
Er is ook nog een praktisch probleem voor de ECB. Het wordt namelijk steeds moeilijker om het aankoop¬programma uit te voeren zonder nog meer af te wijken van de verdeelsleutel (‘kapitaalsleutel’ ) die zij hanteert.
Pas enkele maanden nadat de ECB het aankoopprogramma heeft beëindigd, zal naar onze verwachting een eerste renteverhoging volgen.
Dat betekent dat de ECB haar communicatie moet aanpassen. We verwachten dat dit in juni gaat gebeuren. Draghi zal dan bijvoorbeeld niet meer zeggen dat de risico’s voor de economie ‘per saldo nog steeds negatief’ zijn. En weer later – vermoedelijk in september – zal hij uit de doeken doen hoe en wanneer de Bank de obligatieaankopen gaat verminderen.
Bij dit ECB-beleid zullen de één- en driemaands-Euriborrentes nog steeds geruime tijd negatief blijven (ook nog in 2018). Wel zullen deze rentes in de loop van 2018 iets minder negatief worden.
Lange rente geleidelijk omhoog
De tienjaarsrente is in april per saldo weinig veranderd. In de komende kwartalen zal de rente weer wat verder oplopen. Dit ondanks de obligatieaankopen van de ECB en de lage kerninflatie, die de rente drukken. De rentestijging in de VS en de economische groei zullen de lange rente in de eurozone echter doen stijgen. Daar komt bij dat de markten er later dit jaar op gaan rekenen dat de obligatieaankopen begin 2018 worden teruggeschroefd.
Dollar wat zwakker
De euro is vorige maand iets sterker geworden ten opzichte van de dollar. Dat kwam mede door de voor de financiële markten goede verkiezingsuitslag in Frankrijk. Mogelijk valt de koers op korte termijn weer iets terug. Maar wanneer de markt gaat rekenen op een vermindering van de obligatie-aankopen door de ECB, kan de koers oplopen naar USD 1,10 per euro. In 2018 zal de euro waarschijnlijk verder in waarde stijgen, vooral doordat de ECB haar beleid minder ruim laat worden.
Bron: ABN AMRO, auteur: Nico Klene
