Verslechterende betalingsmoraal zet liquiditeitspositie Turkse bedrijven verder onder druk
Terwijl in de rest van Oost-Europa sprake is van een stabiele economische groei van zo’n 3 procent, staat de economie in Turkije onder een steeds hogere druk. Door de verslechterende betalingsmoraal hebben Turkse bedrijven het vaakst in de regio te maken met achterblijvende betalingen door binnen- en buitenlandse afnemers. Turkije heeft dan ook het hoogste percentage – 59,9 procent – achterstallige facturen en veruit het hoogste aantal – 1,9 procent – oninbare facturen. Polen, dat in de top 10 van landen staat waar exporteurs dit jaar een stijging van de omzet verwachten, presteert daarentegen sterk. Dat biedt goede perspectieven voor de Nederlandse handelsmissie die Polen in oktober bezoekt. Dit en meer blijkt uit de Betalingsbarometer voor Oost-Europa van Atradius, waarin de betalingsmoraal van ruim 1.400 bedrijven in Turkije, Tsjechië, Slowakije, Polen, Hongarije, Bulgarije en Roemenië is onderzocht.
De stabiele economische groei in Oost-Europa komt volgens Atradius vooral voort uit een robuuste binnenlandse vraag. Wel verwacht zij dat dit sterke momentum zal vertragen tot 2,5 procent, omdat de regionale groei afneemt en de stimulans voor buitenlandse handel vanuit de eurozone afkoelt. Dit kan effecten hebben op de liquiditeitspositie van bedrijven en leiden grotere handelskredietrisico’s. Zo verwacht een kwart van de bedrijven dat de DSO (Days Sales Outstanding) in de komende twaalf maanden zal toenemen, terwijl slechts 13 procent een daling verwacht. Bedrijven in Turkije (43 procent) en Roemenië (30 procent) maken zich hierover het meest zorgen. Dat is niet voor niets, want het aantal achterstallige betalingen bij binnenlandse afnemers als gevolg van onvoldoende liquide middelen in de regio nam in 2018 flink toe (+10,4 procent).
Turkije één van snelste omzetdalers
Het pessimisme van buitenlandse investeerders en handelspartners over de Turkse economie blijft groeien, sinds de Turkse lira in een duikvlucht is beland en Turkije met een steeds grotere buitenlandse schuldenlast kampt. Hoewel Turkije nu nog op de zesde plaats staat in de top 10 van exportlanden buiten de Europese Unie, is zij óók de op één na snelste omzetdaler in 2017. Het land staat daarnaast ook op de tweede positie als verwachte omzetdaler in 2018. Terwijl de binnenlandse (gemiddeld 54 dagen) en de buitenlandse betalingstermijnen (44 dagen) al ver boven het regionaal gemiddelde liggen (respectievelijk 35 en 34 dagen), duurt het nóg langer voordat Turkse bedrijven hun facturen betaald krijgen: gemiddeld 97 dagen bij binnenlandse en 84 dagen bij buitenlandse klanten. Onvoldoende financiële middelen, complexe betalingsprocedures en een inefficiënt banksysteem zijn hiervan belangrijke oorzaken. Veel ondernemers zijn somber over de economische vooruitzichten. Zo verwacht 37 procent dat het betalingsgedrag van klanten – vooral in de duurzame consumptiegoederen en bouw – zal verslechteren, in vergelijking met een regionaal gemiddelde van 17 procent. Ruim de helft van de bedrijven beschouwt het protectionisme van de Amerikaanse regering met een mogelijke handelsoorlog tot gevolg als grootste bedreiging van de wereldwijde economische groei.
Polen veelbelovend
Polen is één van best presterende landen in Oost-Europa en dat biedt veel kansen voor Nederlandse bedrijven die naar dit land exporteren. De normale betalingstermijn is korter dan gemiddeld, maar de doorsnee betalingsduur ligt rond wat gebruikelijk is voor de regio. Wel hebben bedrijven in Polen iets vaker dan gemiddeld te maken met late betalingen. Hoewel de gemiddelde DSO scherp is gedaald, met bijna twee weken ten opzichte van vorig jaar, is het wel de op één na hoogste in Oost-Europa en hoger dan het regionaal gemiddelde (75 in vergelijking met 59 dagen). Veel bedrijven in de regio (66 procent) zetten elektronische facturering in om een snellere betaling af te dwingen. Poolse bedrijven maken relatief veel gebruik van e-invoicing. Dit geldt voor bijna driekwart van de bedrijven: na Tsjechië (78 procent) is dit het op twee na hoogste aantal bedrijven in de regio (66 procent).
2018 gaat waarschijnlijk de boeken in als opnieuw een succesvol jaar, met een wereldwijde groei van het bbp van 3,2 procent, het hoogste niveau sinds 2011. De kansen voor groei op lange termijn worden tegelijkertijd steeds kleiner voor landen in Oost-Europa die zich richten op de export en verbonden zijn met Europese leveranciersketens.
Als de internationale groei vertraagt, kan dit leiden tot een verslechtering van de liquiditeitspositie van bedrijven en een toename van handelskredietrisico’s. Turkije kent daarbij een eigen problematiek met onder meer politieke uitdagingen en een hoge inflatie. Tegen deze achtergrond is het van groot belang om het betalingsgedrag van klanten nauw te volgen en het risico op wanbetaling te beperken door middel van bescherming via een kredietverzekering. Zo kunnen bedrijven die zakendoen met Oost-Europa hun groeikansen uitbreiden, hun cashflow verbeteren en hun winstgevendheid beschermen.
Tom Kaars Sijpesteijn
Algemeen directeur Atradius Nederland
In de Betalingsbarometer voor Oost-Europa geeft Atradius inzicht in de belangrijkste oorzaken van betalingsrisico’s, de gevolgen hiervan voor de winstgevendheid van bedrijven en de visie van ondernemers over ontwikkelingen in de betalingsmoraal voor de komende 12 maanden. Het volledige rapport kan worden gedownload in de rubriek Publicaties.
Bron: Atradius