Diverse uitvoeringsorganisaties en Kamerleden spraken 1 oktober over de rol van de overheid als schuldeiser. Dit Rondetafelgesprek was georganiseerd vanuit de Kamerbrede werkgroep schulden om hun kennispositie te versterken.
De door gemeenten, Divosa en NVVK ingebrachte punten kwamen veelvoudig terug (zie nieuwsbericht bij Meer informatie). De Kamerleden stelden vragen over:
- de belemmeringen bij gegevensuitwisseling en privacy
preferente positie als schuldeiser (verrekeningen, bankbeslag, etc.) - de mogelijkheden van de Belastingdienst om schulden te voorkomen
- de mogelijkheden om mee te doen met een minnelijke regeling en
- het tempo van de concretisering van de Rijksincassovisie
Experimenteerruimte
In hun antwoorden gaven de uitvoeringsorganisaties blijk van hun goede wil om te innoveren en de samenwerking op te zoeken. Er worden verschillende pilots in samenwerking met gemeenten uitgevoerd. Zij stelden wel meer ruimte nodig te hebben voor innovatie, experimenteerruimte en om generiek beleid te maken. Daarvoor zijn zij echter afhankelijk van het ministerie waar zij onder vallen.
Knelpunt: Gegevens delen en vroegsignalering
De uitvoerders gaven aan dat zij graag onderling en met gemeenten gegevens delen voor een totaaloverzicht van schulden voor de burger. Maar het is niet toegestaan om onderling persoonsgegevens en gegevens over schulden bij andere overheidsinstanties uit te wisselen, omdat er namelijk geen wettelijke grondslag voor is. Dat is een knelpunt.
Dat geldt ook voor vroegsignalering. De regelgeving rondom privacy beïnvloedt de mogelijkheden om schuldenproblematiek vroeg te kunnen signaleren. De overheidsdiensten beschikken over gegevens van burgers die inzicht geven in het ontstaan van toekomstige financiële problemen en schulden (voorspellers, life-events) maar mogen deze niet delen.
Meewerken aan schuldregeling
Het UWV zei dat zij niet wettelijk bevoegd is om mee te werken aan een schuldregeling voor zover de medewerking leidt tot gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van een vordering waarvan de oorsprong is gelegen in de overtreding van de inlichtingenverplichting.
Opzettelijke fraude moet worden bestreden, maar onopzettelijke fouten zijn snel gemaakt in een ingewikkeld systeem. Daarmee zou rekening gehouden kunnen worden.
SVB en CJIB riepen op om mee te kunnen werken met het minnelijke traject.
Incassoketen verbeteren
Clustering van rijksincasso vindt tot nu toe plaats in de laatste fase van de incassoketen. Dat is jammer omdat de meeste winst in de verbetering van schuldhulpverlening te behalen valt door bundeling van processen aan de voorkant; zodat mensen niet in de problemen komen. De grote uitvoerders hebben opgeroepen om hier ook stappen in te zetten.
Meer informatie
- Drie aandachtspunten (nieuwsbericht VNG tbv Rondetafelgesprek)
- Gezamenlijke brief voor AO Schuldenaanpak (1 juni 2018)
- Positionpaper Schulden (pdf, februari 2018)
- VNG-dossier Armoedebeleid schuldhulpverlening
Bron: VNG
